Vaste passiva

Eigen vermogen/reserves

Overzicht eigen vermogen

Het eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:

bedragen x € 1.000		tableCell16	tableCell21
		31-12-2018	31-12-2019
Algemene reserve		55.458	100.031
Bestemmingsreserves		123.677	149.686
Totaal reserves		179.135	249.717
Gerealiseerd resultaat		71.595	51.836
Eigen vermogen	B04	250.730	301.553

* Opgetelde bedragen kunnen afwijken i.v.m. afrondingsverschillen.

Verloop reserves

Aard en reden (doel) van de reserves en het verloop van de reserves in 2019 is in onderstaand overzicht toegelicht. In de kolom 'bestemming resultaat voorgaand boekjaar' is de toevoeging van het resultaat aan de algemene middelen vermeld vanuit de resultaatbestemming 2018. De aanwending van reserves die specifiek gevormd zijn ter afdekking van de kapitaallasten is apart weergegeven in de kolom 'vermindering ter dekking van afschrijvingen'. Algemene lijn binnen de gemeente is, dat we in principe geen reserves aanhouden ter dekking van afschrijvingen.

	1-1-2019	Toe- voeging	Onttrek- king	Bestemming resultaat voorgaand boekjaar	Vermindering ter dekking afschrijvingen	31-12-2019	Doel
Algemene reserves
Reserve Eigen Kapitaal	55.458	2.930	29.952	71.595	-	100.031	Het Eigen Kapitaal is een algemene reserve waaraan geen specifieke bestemming is gegeven. Het Eigen Kapitaal is het belangrijkste onderdeel van de weerstandscapaciteit en dient als buffer voor het kunnen opvangen van tegenvallers.
Algemene reserves	55.458	2.930	29.952	71.595	-	100.031
Bestemmingsreserves
Reserve Volkshuisvesting	61	-	25	-	-	36	Onderbrengen van middelen voortkomend uit de liquidatie van het Woningbedrijf per 1-1-1997, zodat bijdragen die verleend worden voor werkzaamheden op het gebied van de volkshuisvesting kunnen worden gevolgd. Door het vervallen van de Woonwagenwet is per 1 april 2003 het beheer en gedeeltelijk het eigendom van de woonwagenstandplaatsen overgedragen aan de woningbouwcorporaties. Toen besloten om de reserve in te zetten om het ingezette woonwagenbeleid verder tot uitvoering te brengen.
Reserve herstructurering sportparken SEN	71	-	-	-	-	71	Herstructurering van sportpark Woensel, met name de velden van v.v. Woensel en ESV. Tevens voor de opvang van de lagere boekwinst bij verkoop van gronden als gevolg van een gewijzigde waardering (BBV).
Saldireserve specifiek	3.847	381	1.656	-	-	2.572	De Saldireserve Specifiek is een reserve die middelen bevat die zijn bestemd voor verschillende specifiek benoemde doeleinden (bestedingsfunctie).
Reserve internationale school	5.999	1.166	1.351	-	-	5.813	De middelen dienen voor de bouw en exploitatie van de Internationale School.
Reserve bodemsanering	156	332	410	-	-	78	Medefinanciering van uitvoeringstaken ihkv de Wet Bodembescherming en heeft tot doel stagnatie als gevolg van onverwachte verontreiniging te voorkomen en eventueel acuut optredende risico's van bodemverontreiniging te kunnen aanpakken.
Reserve integrale wijkvernieuwing	1.308	-	41	-	-	1.268	Ingesteld 7 oktober 2002. Doel is de beschikbare middelen te clusteren en daaruit de uitgaven te bekostigen van de integrale wijkvernieuwing.
Reserve GroenVoorz	5	-	-	-	-	5	Ingesteld 14 april 2003 ter uitvoering van het Groenprogramma. Dit programma richt zich op het voorbereiden en uitvoeren van investeringen in openbaar groen, speelvoorzieningen, natuur en landschap.
Reserve buurtsportcoaches	1.049	16	222	-	-	843	Afdekking van de inzet combinatiefunctionaris/buurtsportcoaches en de bijbehorende activiteiten.
Reserve Opkomst verkiezingen	18	11	-	-	-	29	Jaarlijks wordt geld gereserveerd om bij verkiezingen een opkomstcampagne te kunnen voeren.
Reserve Burgerzaken	798	609	861	-	-	545	Egaliseren van de kosten van de verkiezingen over de jaren.
Reserve maatschappelijk nut projecten	2.289	111	-	-	-	2.400	Ingesteld 20 december 2004. Doel van deze reserve is de uitgaven te dekken voor investeringen van maatschappelijk nut.
Reserve Buurtontmoeting	583	-	483	-	-	100	Ingesteld om buurtontmoeting verder te kunnen ontwikkelen in de toekomst
Reserve Krachtwijken	450	-	450	-	-	-	Clusteren van de beschikbare middelen en daaruit de uitgaven van de krachtwijken bekostigen.
Reserve WKO Botenlaan	91	14	5	-	-	100	Opvangen aanloopverliezen en tariefegalisatie.
Reserve circulaires gemeentefonds	6.220	3.963	6.120	-	-	4.063	Het administratief verwerken van bedragen die worden ontvangen in de algemene uitkering tbv komende jaren en/of dusdanig laat in het jaar worden ontvangen dat besluitvorming en besteding niet meer in het lopende jaar mogelijk is.
Reserve huisvesting/het nieuwe werken	1.220	-	1.180	-	-	40	Realisatie van ambtelijke huisvesting en invoering van het nieuwe werken.
Reserve Citymarketing, toerisme, recr-ev	2.000	751	751	-	-	2.000	Inzetten tbv incidentele activiteiten en investeringen op het gebied van citymarketing, toerisme, recreatie en evenementen.
Reserve voorbereid.krediet investeringen	943	540	225	-	-	1.258	voorbereiding van (grote) investeringen (inclusief Grondbedrijf) mogelijk te maken
Reserve Duurzaamheidsfonds SVGG	550	528	232	-	-	846	mogelijk maken van flexibiliteit (BVP-aanbesteding /systeemgerichte aanpak) om te schuiven in tijd budgetten t.b.v. verduurzaming en taakuitvoering en binnen het contract SVGG
Reserve reserveringen 2016	403	-	400	-	-	3	monitoring van de in 2016 gereserveerde middelen die nodig zijn voor het nakomen van verplichtingen en afspraken met derden.
Reserve Programma Graag Gedaan	55	-	55	-	-	-	Opvangen van de kostenfluctuatie van het project Graag Gedaan
Reserve reserveringen 2017	1.309	-	1.309	-	-	-	Monitoring van de in 2017 gereserveerde middelen die nodig zijn voor het nakomen van verplichtingen en afspraken met derden.
Reserve VVE	-	1.354	-	-	-	1.354	Dekking van VVE begroting 2020 tot en met 2022
Reserve reserveringen 2018	3.209	1.186	4.395	-	-	-	Monitoring van de in 2018 gereserveerde middelen.
Reserve knooppunt XL	2.400	854	989	-	-	2.265	Gelden die in het plangebied internationale knoop XL als opbrengst of via winstneming vrijkomen tbv hetzelfde gebied inzetten om hiermee de ontwikkeling van internationale knoop XL daadwerkelijk gestalte te kunnen geven.
Reserve huisvesting onderwijs	6.645	6.388	4.338	-	-	8.695	Het doel is toekomstige tekorten in het budget onderwijshuisvesting op te vangen. De voeding van de reserve wordt gevormd door de jaarlijkse overschotten binnen de onderwijsbegroting in eerdere jaren en door verkoopwinsten van schoolpanden.
Reserve maatsch nut in ontwikkeling	17.814	14.009	6.321	-	-	25.502	Ingesteld 12-12-2006. Financiering van projecten met een maatschappelijk nut in ontwikkeling in de openbare ruimte.
Reserve aankoop kunstvoorwerpen	802	232	227	-	-	807	T.b.v. aankoop kunst (incl. bijkomende kosten).
Reserve tentoonstellingen Van Abbemuseu	1.035	350	329	-	-	1.056	Egaliseren kosten voor langlopende voorbereidings- en ontwikkelingskosten voor presentaties in van Abbemuseum.
Reserve bio energiecentrale Meerhoven	219	260	26	-	-	454	Vereffening alle kosten en opbrengsten.
Reserve financieringsfonds MIP	26.132	4.850	9.362	-	-	21.620	Dekken van projecten maatschappelijk en economische nut.
Reserve Revolving fund monumenten	1.269	194	-	-	-	1.463	Met de opbrengsten uit monumenten financiële ruimte bieden om aan de onderhoudsverplichting en overige kosten met betrekking tot de monumenten te kunnen voldoen.
Reserve groot onderhoud	23.861	321	5.532	-	-	18.650	Egaliseren van de groot-onderhoudskosten in de openbare ruimte (niet zijnde groen en water)
Reserve CO2-reductie	515	-	397	-	-	118	Het reduceren van de CO2-uitstoot in de stad
Reserve bovenwijkse voorzieningen	-	2.473	-	-	-	2.473	Ter dekking voor lasten van bovenwijkse voorzieningen
res. vastgoed eigenaarsonderhoud	-	11.692	545	-	-	11.146	Het egaliseren van de onderhoudskosten vastgoed
res.onderwijshuisv.eigenaarsonderhoud	-	2.171	-	-	-	2.171	Het egaliseren van de onderhoudskosten onderwijshuisvesting
res.sport gebruikersonderhoud	-	3.050	-	-	-	3.050	Het egaliseren van de kosten gebruikersonderhoud sport
res.SVGG planmatig onderhoud	-	3.901	453	-	-	3.448	Het egaliseren van het planmatige onderhoud in het kader van slim verduurzamen gemeentelijke gebouwen
res.Biomassacentr.planmatig onderhoud	-	20	22	-	-	-2	Het egaliseren van onderhoudskosten Bio Energie Centrale Meerhoven
res.Van Abbemuseum gebruikersonderhoud	-	641	17	-	-	624	Het egaliseren van onderhoudskosten gebruiker van Abbe
Reserve Bomencompensatie	-	628	139	-	-	489	Dekking voor kosten bomencompensatie uhv Regeling Bomencompensatiefonds. Het egaliseren van uitgaven in de openbare ruimte tbv het aanplanten van een boom inclusief realisatie standplaats, het revitaliseren van het bomenbestand en onderzoek tbv regeling tegemoetkoming particuliere waardevolle bomen.
Reserve Groencompensatie	-	28	28	-	-	-	Dekking voor kosten groencompensatie uhv Regeling Groencompensatiefonds.
Reserve Mobiliteitsfonds	-	20	-	-	-	20	Het reserveren van middelen voor de financiering van maatregelen die direct bijdragen aan het verminderen van de parkeerdruk in de openbare ruimte waardoor de kwaliteit van het parkeeraanbod gegarandeerd blijft en er een bijdrage wordt geleverd
Reserve reserveringen 2019	-	8.488	-	-	-	8.488	monitoring van de gereserveerde middelen die nodig zijn voor het nakomen van verplichtingen en afspraken met derden.
Res.regiobr. proj.bereikb.heidsagendaZOB	-	5.109	509	-	-	4.600	het voldoen aan de cofinancieringsbijdrage van de gemeente Eindhoven ad €5.109.317,-- voor financiering van de regiobrede projecten van de Bereikbaarheidsagenda Zuidoost-Brabant conform de Samenwerkingsovereenkomst
Risicoreserve PSV	3.149	413	-	-	-	3.562	Ter dekking van mogelijke optredende risico's in de financiering en waarde van de gronden PSV.
Reserve frictiekosten VRBZO	4.771	-	4.455	-	-	316	Mogelijke tekorten en de onderkende risico's inzake frictiekosten VRBZO in de toekomst af te dekken
Reserve risico's garanties geldleningen	2.430	1.666	-	-	-	4.095	Dekking van eventuele aanspraken/claims in verband met verstrekte garanties en geldleningen
CO2-reductie vastgoed	-	1.150	-	-	-	1.150	Egalisatie van kosten en revolving fund (bv bij subsidies) t.b.v. het programma SVV, verduurzamen kernportefeuille vastgoed.
Bestemmingsreserves	123.677	79.870	53.861	-	-	149.686
TOTAAL RESERVES	179.135	82.800	83.813	71.595	-	249.717

* Opgetelde bedragen kunnen afwijken i.v.m. afrondingsverschillen.

Toelichting verloop reserves

Reserve eigen kapitaal
Conform primaire begroting wordt € 2,9 miljoen gestort in de reserve eigen kapitaal. Het rekeningresultaat 2018 ad € 71,6 miljoen is eveneens gestort in de reserve. Op basis van het raadsbesluit jaarrekening 2018 is vervolgens een bedrag van 27,7 miljoen bestemd en vanuit de reserve eigen kapitaal onttrokken en gestort in diverse bestemmingsreserves. De grootste verschuiving naar de bestemmingsreserves heeft betrekking op het vormen van onderhoudsreserves voor eigenaren- en gebruikersonderhoud van panden. De voorzieningen die eerder hiervoor zijn gevormd ,zijn bij de jaarrekening 2018 vrijgevallen omdat niet aan de BBV-richtlijnen werd voldaan. Daarnaast is met de tweede tussentijdse rapportage € 2,2 miljoen onttrokken voor de voorziene extra lasten van het muziekgebouw (voorziening dubieuze debiteuren), stormschade en plaagdierbestrijding.

Bestemmingsreserves

Toelichting op de stortingen
In de bestemmingsreserves is in 2019 zo'n € 80 miljoen gestort. Onderstaand zijn de voornaamste mutaties toegelicht.

€ 27,6 miljoen komt voort uit de nadere bestemming van het rekening resultaat 2018. Dit betreft een storting in:

Reserves eigenaren- en gebruikersonderhoud* : € 20.900.000
- vastgoed eigenaarsonderhoud (€ 10,3 miljoen)
- onderwijshuisvesting eigenaarsonderhoud (€ 1,4 miljoen)
- sport gebruikersonderhoud (€ 2,66 miljoen)
- Svgg planmatig onderhoud (€ 3,9 miljoen)
- biomassacentrale planmatig onderhoud
- onderwijshuisvesting (€ 2 miljoen)
- van abbe museum gebruikersonderhoud (€ 0,7 miljoen)
Reserve bomencompensatie : € 553.000
Reserve groencompensatie : € 28.000
Reserve mobiliteitsfonds : € 20.000
Reserve garanties en geldleningen : € 1.600.000
Reserve MNIO : € 3.300.000
Reserve reserveringen 2018 : € 1.186.000

De * Het saldo van de werkelijke lasten en baten inzake eigenaren- en gebruikersonderhoud is eind 2019 afgewikkeld op de reserves, dit verklaart de onttrekkingen aan deze reserves, en op onderdelen de hogere stortingen.

€ 18,6 miljoen heeft betrekking op de volgende nieuw ingestelde reserves:

Co2- reductie vastgoed : € 1.150.000
Reserve bovenwijkse voorzieningen : € 2.450.000
Reserve reserveringen 2019 : € 8.488.000
Regionaal bereikbaarheidsagenda ZOB : € 5.109.000
VVE : € 1.354.000

€ 3,9 miljoen heeft betrekking op het gemeentefonds.
Met ingang van 2019 besluit de raad over de begrotingswijzigingen vanaf € 1 miljoen. Als gevolg daarvan vond bestuurlijke besluitvorming op de septembercirculaire 2019 dusdanig laat plaats dat in 2019 voor het eerst niet alleen de toegekende middelen voor taakwijzigingen uit de decembercirculaire, maar ook de middelen uit de septembercirculaire zijn gestort in de reserve.

€ 8,5 miljoen betreft het besluit op het reserveringsdossier 2019.
Aan het einde van elk jaar worden de reserveringsvoorstellen aan de raad voorgelegd. Eind 2019 is er voorgesteld om € 9,2 miljoen te storten in de reserve reserveringen. De storting vindt plaats op basis van het werkelijk restant budget wat ultimo het jaar aanwezig is. Dit betekent dat er voor een bedrag ad € 8,5 gestort is in de reserve. Dit bedrag wordt in 2020 weer ingezet als budget binnen de exploitatie.

€ 14,0 miljoen reserve MNIO (maatschappelijk nu in ontwikkeling).
De reserve MNIO wordt gebruikt om de jaarschijven van projecten te egaliseren (welke niet geactiveerd worden conform BBV). Vanuit andere reserves en vanuit de exploitatie worden middelen binnen de reserve MNIO geconcentreerd ter besteding aan deze projecten. Voeding vindt plaats uit de reserve Eigen Kapitaal € 3,4 miljoen, reserve groot onderhoud € 2,2 miljoen reserve knooppunt XL 1,0 miljoen, reserve citymarketing € 2,0 miljoen, reserve MIP € 0,7 miljoen, reserve bodemsanering € 0,4 miljoen, reserve CO2 reductie € 0,4 miljoen reserve voorbereidingskrediet € 0,2 miljoen. Verder vinden er stortingen uit de exploitatie plaats ad € 3,7 miljoen voor de diverse projecten.

€ 4,9 miljoen reserve MIP
Een bedrag ad € 4,2 miljoen wordt in de reserve MIP gestort ter egalisatie van incidentele mutaties. Er wordt uit de reserve MNIO € 0,7 miljoen in de reserve MIP gestort.

Toelichting op de onttrekkingen
Aan de bestemmingsreserves is in 2019 € 53,9 miljoen onttrokken. Onderstaand zijn de voornaamste mutaties toegelicht.

€ 4,4 miljoen frictiekosten VRBZO
De structurele bijdrage aan de veiligheidsregio is op basis van het coalitieakkoord als budget in de begroting voorzien. Conform de begroting 2019 valt een bedrag van € 4.455.000 in 2019 vrij uit deze reserve waaruit voorheen de structurele bijdrage werd betaald.

€ 5,5 miljoen reserve groot onderhoud
Een bedrag van 3,3 miljoen is ingezet ter gedeeltelijke dekking van de kosten van groot onderhoudsprojecten. € 2,2 miljoen is vanuit de reserve groot onderhoud gestort in de reserve MNIO.

€ 9,4 miljoen reserve MIP
Ter dekking van projectkosten is een bedrag ad € 4,2 miljoen onttrokken. Er wordt € 0,7 miljoen onttrokken en gestort in de reserve MNIO, € 0,5 miljoen wordt onttrokken en gestort in de reserve voorbereidingskrediet. Voor de voeding van de nieuw ingestelde reserve regiobrede projecten bereikbaarheidsagenda ZOB is € 3,9 miljoen onttrokken.

€ 6,3 miljoen reserve MNIO
Uit de reserve MNIO zijn onttrekkingen gedaan ten behoeve van andere reserves; € 0,3 miljoen naar reserve groot onderhoud, € 0,7 miljoen naar de reserve MIP, € 0,1 miljoen naar de reserve voorbereidingskrediet. Verder is € 5,2 miljoen direct ingezet op diverse projecten.

€ 4,3 miljoen reserve onderwijshuisvesting
Voor de tijdelijke huisvesting van het Huygens lyceum aan de van Flotowlaan is € 2,3 miljoen uit de reserve ingezet. Daarnaast is € 0,7 miljoen onttrokken voor de incidentele lasten (zoals sloop sporthal en sanering boekwaarde) voortvloeiend uit de nieuwbouw spilcentrum Eckart. Voor het programma 2019 en spoedaanvragen is een bedrag van € 0,2 miljoen ingezet. € 1,0 miljoen is ingezet op de projectbegeleiding van de onderwijsprojecten en ter dekking van extra personele lasten.

€ 5,7 miljoen betreft de inzet van de middelen die in 2017 en 2018 zijn gereserveerd per jaareinde om in de jaren erna in te zetten.

€ 6,1 miljoen reserve circulaires gemeentefonds
De toegekende middelen voor taakwijzigingen op basis van de decembercirculaire 2018 zijn eind 2018 gestort in de reserve. In 2019 zijn deze middelen weer onttrokken en ingezet. De twee grootste mutaties hebben betrekking op aardgasvrije wijken (€ 3,3 miljoen) en Nationaal samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit (€1,9 miljoen).

€ 1,7 miljoen is onttrokken aan de saldireserve specifiek. Voor € 1,3 miljoen heeft dit bedrag betrekking op de verstrekte subsidie ten behoeve van de gebiedsontwikkeling Marriënhage..

€ 10,5 miljoen diverse onttrekkingen
Voor een bedrag van € 10,5 miljoen zijn diverse onttrekkingen onder de 1,5 miljoen aan reserves gedaan. De grootste ontrekkingen betreffen € 1,4 miljoen inzet van de middelen uit de reserve ISE ter bekostiging van de Internationale School Eindhoven, € 1,2 miljoen huisvesting het nieuwe werken, € 1,0 miljoen knoop XL, € 0,8 miljoen citymarketing en € 0,9 reserve burgerzaken.

Voorzieningen

Overzicht voorzieningen

De voorzieningen worden onderverdeeld in de volgende categorieën:

bedragen x € 1.000		tableCell16	tableCell21
		31-12-2018	31-12-2019
Voorziening voor verplichtingen, verliezen en risico's (BBV art. 44.1 a en 44.1b)		10.624	4.699
Voorziening ter egalisering van kosten (BBV art. 44.1 c)		347	1.181
Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen waarvoor een heffing wordt geheven (BBV art. 44.1 d)		21.040	14.682
Voorziening voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is (BBV art. 44.2)		2.885	519
Voorzieningen	B05	34.897	21.082

* Opgetelde bedragen kunnen afwijken i.v.m. afrondingsverschillen.

Verloop voorzieningen

Aard en reden (doel) van de voorziening en het verloop van de voorzieningen in 2019 is in onderstaand overzicht toegelicht. In de kolom vrijval zijn de bedragen opgenomen welke ten gunste zijn gekomen van de rekening van baten en lasten. Alle aanwendingen zijn rechtstreeks ten laste gekomen van de voorzieningen en zijn opgenomen in de kolom 'vermindering'.

	01-01-2019	Toevoeging	Vrijval	Vermindering	31-12-2019	Doel
Voorziening voor verplichtingen, verliezen en risico's (BBV art. 44.1 a en 44.1b)
Voorziening Wachtgeldverplichtingen	0	-	-	-	-0	Dekking voor de wachtgeldverplichtingen van de Lumens Groep die de gemeente Eindhoven heeft overgenomen.
Voorz. risico's schulddienstverlening	122	4	-	7	118	Ten behoeve van oninbare leningen verstrekt door Schulddienstverlening (Stadsbank)
Voorziening voormalig personeel	604	-	33	63	507	Kosten voormalig personeel
Voorziening frictiekosten ombuigingen	1.216	-	37	535	644	De voorziening dient ter financiering van de frictiekosten (loon- en WW-kosten) van (tijdelijk) boventalligen als gevolg van de afwikkeling van de uit Route 2014 voortvloeiende personele taakstellende bezuiniging.
Verliesgevende failitaire projecten	1.555	-	-	1.555	-	Dekking van verwachte nadelige resultaten op facilitaire projecten omdat (toekomstige) kosten van het project niet allemaal kunnen worden verhaald op een derden.
Voorz. sociaal plan medewerkers ijsbaan	1.119	119	140	285	813	Afwikkeling van de financiële aspecten naar aanleiding van het overeengekomen sociaal plan voor de medewerkers IJsbaan welke ten tijde van de verzelfstandiging in dienst waren bij de gemeente Eindhoven
voorz.overige WW-ers	436	262	-	281	417	Bekostigen van de WW verplichtingen van voormalige werknemers
Voorziening wachtgeld bestuurders	873	-	129	338	406	Voldoen aan de wachtgeldverplichtingen voormalige bestuurders
Voorz. claims en juridische geschillen	4.700	106	770	3.036	1.001	Afwikkelen van lopende claims en geschillen waarbij sprake is van onzekerheid
Voorziening renescience	0	792	-	-	792	Dekken negatief eigen vermogen GR Cure dat is ontstaan door beëindigen van de samenwerking met Orsted
Voorziening voor verplichtingen, verliezen en risico's (BBV art. 44.1 a en 44.1b)	10.624	1.284	1.109	6.100	4.699
Voorziening ter egalisering van kosten (BBV art. 44.1 c)
OH Buitenkant verordening onderwijs	187	108	295	-	-	Buffer voor bekostiging aanvragen onderhoud door schoolbesturen.
Voorziening tariefsegalisatie riolering	160	1.021	-	-	1.181	Egalisatie van tarieven om tekorten of overschotten uit rioolexploitatie op te vangen.
Voorziening ter egalisering van kosten (BBV art. 44.1 c)	347	1.129	295	-	1.181
Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen waarvoor een heffing wordt geheven (BBV art. 44.1 d)
Voorziening Riolen	21.040	8.128	-	14.486	14.682	Deze voorziening wordt ingezet voor vervangings- en verbeteringsinvesteringen vanuit het Gemeentelijk Rioleringsplan.
Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen waarvoor een heffing wordt geheven (BBV art. 44.1 d)	21.040	8.128	-	14.486	14.682
Voorziening voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is (BBV art. 44.2)
Voorziening afvalstoffen	2.885	-	-	2.366	519	Opvangen van schommelingen in de afvalstoffenheffing (huishoudens) en reinigingsrecht (bedrijven).
Voorziening voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is (BBV art. 44.2)	2.885	-	-	2.366	519
TOTAAL VOORZIENINGEN	34.897	10.541	1.404	22.951	21.082

* Opgetelde bedragen kunnen afwijken i.v.m. afrondingsverschillen.

Toelichting verloop voorzieningen

Voorzieningen voor verplichting, verliezen en risico's
Voorzieningen arbeidsgerelateerde kosten (verplichting)
Onder deze categorie zijn een aantal voorzieningen opgenomen die gerelateerd zijn aan arbeidsgerelateerde kosten. Voor deze kosten wordt (conform BBV) een voorziening gevormd omdat sprake is van een niet jaarlijks gelijkblijvend volume. Het gaat dan om de kosten van voormalig personeel, frictiekosten ontstaan door bezuinigingsoperatie route 2014, kosten als gevolg van het sociaal plan van de ijsbaan, de WW- verplichting voormalige werknemers. De werkelijke kosten worden per jaar ten laste van de voorziening gebracht. Eind 2019 heeft de jaarlijkse beoordeling plaatsgevonden of de voorzieningen van voldoende omvang zijn. Uitgangspunt bij de berekening van deze voorzieningen is een gemiddelde stijging van de kosten van 2,3% per jaar, gebaseerd op de gegevens van het CBS over de jaren 2016-2019. Daarnaast wordt rekening gehouden met de levensverwachting zoals deze door het CBS wordt gehanteerd. Dit leidt over het algemeen tot beperkte vrijval van middelen uit genoemde voorzieningen. Uitzondering hierop is de voorziening sociaal plan medewerkers ijsbaan. De vrijval van middelen uit deze voorziening is hoger omdat één medewerker uit dienst is getreden en de verplichting tot betaling hiermee vervalt.

De wachtgeldverplichting van voormalig bestuurders behoort tot de voorzieningen voor arbeidsgerelateerde kosten maar kent een afwijkende berekeningsmethode. Bij deze voorziening geldt dat per jaareinde een inschatting is gemaakt van de inkomsten die betrokkenen gedurende toekomstige wachtgeldperiode kunnen genereren. Deze voorziening valt gedeeltelijk vrij. Meer dan verwacht in voorgaand jaar zijn betrokkenen in staat zelf inkomsten te genereren. In enkel geval heeft betrokkene aangegeven geen gebruik meer te willen maken van wachtgeld.

Voorziening facilitaire projecten
De gemeente Eindhoven kent naast grondprojecten met een verwacht positief financieel resultaat ook grondprojecten met een verwacht nadelig financieel resultaat. Als uitgangspunt (BBV regelgeving) geldt dat voor een project met een verwacht negatief resultaat direct een voorziening moet worden getroffen. Verliezen in projecten moeten dus al genomen worden zodra ze worden geraamd. Als dit het geval is, wordt een verliesvoorziening gevormd ter grootte van de netto contante waarde (NCW) van de (grond)exploitatie. In feite is dit een vermindering van de boekwaarde op de projecten die op de activazijde van de balans onder de overlopende activa staan. Om deze reden is de voorziening bij de jaarrekening 2019 geherrubriceerd naar de overlopende activa wat in het verloopoverzicht als vermindering wordt weergeven ten opzichte van de beginbalans per 1-1-2019.

Voorziening schulddienstverlening
Op basis van de openstaande vorderingen per 31-12-2019 is een onderscheid gemaakt tussen de saldi van debiteuren met een achterstand in de betalingsverplichting en de saldi van debiteuren zonder een achterstand. Bij de debiteuren met een achterstand is 70% van het openstaand saldo voorzien wegens het risico op oninbaarheid. Bij de debiteuren zonder achterstand is 20% van het openstaand saldo voorzien wegens het risico op oninbaarheid. Dit ligt in lijn met voorgaand jaar en leidt niet tot grote mutaties in 2019.

Voorziening claims en juridische geschillen
De risico’s die de gemeente loopt, zijn in bijlage 2 van de jaarstukken toegevoegd. Het financieel effect van deze risico’s is vertaald als onderdeel van de benodigde weerstandscapaciteit in de paragraaf weerstandsvermogen. In sommige situaties wordt een risico concreter, bijvoorbeeld door rechtspraak. Er is dan sprake van een verplichtingen/ verlies waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten. Voor die risico’s is deze voorziening bedoeld. In 2019 is een bedrag van afgerond € 3 miljoen ten laste van de voorziening gebracht en een bedrag van € 0,7 miljoen kan vrijvallen voortvloeiend uit de afwikkeling van een claim

Voorziening Renescience GR Cure
Op 4 december is de samenwerking tussen GR Cure en Orsted beëindigd voor wat betreft de gezamenlijke business case voor doorontwikkeling en implementatie van de door Orsted ontwikkelde Renescience- techniek. Dat leidt ertoe dat binnen de GR een verlies genomen wordt op de gemaakte voorbereidingskosten. De gemeentelijke bijdrage is gebaseerd op de kostprijs die afhankelijk is van het dienstpakket dat per gemeente wordt afgenomen en wordt op begrotingsbasis bevoorschot en op realisatie basis afgerekend. In de begroting van de GR Cure is alleen de ‘post onvoorzien’ aanwezig om in het lopend boekjaar eventuele tegenvallers op te vangen. De gemeenten borgen de continuïteit van de gemeenschappelijke regeling. Op basis van de meerjarenraming GR Cure 2020 blijkt dat er jaarlijks een bijdrage van de gemeente wordt verwacht en er geen ruimte is om het negatief resultaat te compenseren zonder extra gemeentelijke bijdragen. Dat betekent dat de gemeente een voorziening heeft gevormd voor deze toekomstige verplichting van naar verwachting € 0,8 miljoen.

Voorzieningen ter egalisering van kosten
De voorziening verordening buitenkant onderwijs is vrijgevallen naar analogie van de vrijval van alle onderhoudsvoorzieningen eind 2018. De middelen zijn gestort in de reserve onderwijsvesting eigenarenonderhoud. Het overschot van € 0,9 miljoen op de exploitatiemiddelen riolering zijn eind 2019 gestort in de reserve tariefsegalisatie riolering.

Voorzieningen bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen waarvoor een heffing wordt geheven
In de voorziening riolen is conform de begroting (en berekening tarief) € 8,1 miljoen gestort. De storting is gebaseerd op de verwachte vervangingsinvesteringen zoals opgenomen in het GRP (gemeentelijk rioleringsplan) en is onderdeel van het tarief voor riool. De gerealiseerde vervangingsinvesteringen ad € 14,4 miljoen zijn conform het GRP ) ten laste gebracht van de voorziening

Vaste schulden

Overzicht vaste schulden

De onderverdeling van de in de balans opgenomen vaste schulden met een looptijd van langer dan één jaar is als volgt:

bedragen x € 1.000		tableCell16	tableCell21
		31-12-2018	31-12-2019
Onderhandse leningen van:
- binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen		387	0
- binnenlandse banken en overige financiële instellingen		361.159	321.277
- openbare lichamen als bedoeld in artikel 1, onderdeel a, van de Wet financiering decentrale overheden		30.500	29.855
- buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren		48.600	48.600
Onderhandse leningen		440.646	399.732
Ontvangen waarborgsommen van derden		620	515
Ontvangen waarborgsommen van derden		620	515
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer	B06	441.266	400.247

* Opgetelde bedragen kunnen afwijken i.v.m. afrondingsverschillen.

Verloop vaste schulden

In het hierna opgenomen overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden in 2019 weergegeven.

Vaste Schulden bedragen x € 1.000	Restant bedrag per 31-12-2018	Vermeerdering in 2019	Aflossing in 2019	Restant bedrag per 31-12-2019
Onderhandse leningen van:
- binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen	387		387	0
- binnenlandse banken en overige financiële instellingen	361.159		39.882	321.277
- openbare lichamen	30.500		645	29.855
- buitenlandse instellingen, fondsen , banken, bedrijven en overige sectoren	48.600			48.600
Totaal onderhandse leningen	440.646	-	40.914	399.732
Door derden belegde gelden	-			-
Totaal door derden belegde gelden	-	-	-	-
Ontvangen waarborgsommen van derden	620		105	515
Totaal ontvangen waarborgsommen van derden	620	-	105	515
Overige vaste schulden	-			-
Totaal overige vaste schulden	-	-	-	-
B06 Totaal vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer	441.266	-	41.019	400.247

* Opgetelde bedragen kunnen afwijken i.v.m. afrondingsverschillen.

Toelichting vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

De langlopende schuldpositie van de gemeente Eindhoven is in 2019 gedaald van € 441 miljoen naar € 400 miljoen. In 2019 werd voor een bedrag van € 41 miljoen aan leningen afgelost. Ruim € 4 miljoen betrof leningen, die één op één waren doorgeleend aan woningbouwcorporaties en niet geherfinancierd hoefden te worden. Daarnaast werden twee leningen voor eigen financiering van samen € 35 miljoen afgelost. Vanwege de ruime liquiditeitspositie was het niet noodzakelijk om nieuwe lange financiering aan te trekken in 2019. De opname van de derde en vierde tranche (samen € 4,5 miljoen) van de lening bij de provincie Noord-Brabant voor het zonnepanelenproject Zuidoost-Brabant is verschoven naar latere jaren vanwege achterblijvende vraag naar leningen door consumenten. De rentekosten over 2019 bedragen € 7,9 miljoen.